اگر شما با خودرو های متفاوت رانندگی کرده باشید شاید این سوال به ذهن شما راه پیدا کرده باشد که عملکرد گیربکس و نحوه کار آن چگونه است. و در عمل چگونه تعویض دنده انجام می شود.
عملکرد گیربکس و نحوه کار آن
وظیفه ی اصلی گیربکس خودرو تنظیم سرعت و گشتاور مورد نیاز برای شرایط مختلف رانندگی است. در مقاله ی قبل با اجزا و انواع عملکرد گیربکس اتوماتیک آشنا شدیم. در این مطلب سعی داریم نحوه کار گیربکس را بهتر متوجه شویم.
تا به حال فکر کرده اید که چرا خودرو به گیرکس نیاز دارد؟
دانستن این موضوع که عملکرد گیربکس چگونه است برای راننده الزامی است یا خیر؟
جعبه دنده خودرو نیروی تولید شده را توسط موتور از خود عبور می دهد و به چرخ ها منتقل می کند. حال این نشان می دهد زمانی که در سربالایی رانندگی می کنید نیاز بیشتری به گشتاور دارید و با همان سرعت خود باید گشتاور بیشتری تولید کنیم و برعکس.
با دانستن این نوع عملکرد گیربکس، مخصوصا در رانندگی با خودرو هایی که گیربکس دستی دارند کمک می کند تا شما زمان مناسب برای تعویض دنده را بشناسید. و تاثیر آن روی استهلاک و قدرت موتور را متوجه شوید و مجبور به تعمیر گیربکس خود نشوید.
نحوه کار گیربکس
گیربکس یا جعبه دنده با استفاده از چرخ دنده ها میزان معینی از دور موتور را یا سرعت و قدرت های متفاوت به چرخ های خودرو منتقل می کند. این عملکرد به راننده این امکان را می دهد که بتواند بدون بالا بردن بیش از اندازه ی دور موتور، موتور را در بهترین کارکرد خود نگه دارد.
توجه داشته باشید زمانی که در سربالایی ها میرانید به اصطلاح میگویند بهتر است با دنده سنگین حرکت کنید و برعکس. تفاوت دنده سنگین و سبک از نظر قطر و اندازه است. و بدین صورت که قطر دنده سنگین بزرگتر از دنده سبک است. همچنین دنده سنگین دارای قدرت زیاد و سرعت کم و دنده سبک دارای قدرت کم و سرعت زیاد است.
در خودرو ها به طور کلی از دو نوع گیربکس دستی و اتوماتیک استفاده می شود. در ادامه با مستر گیربکس همراه باشید تا نحوه کار و عملکرد گیربکس هرکدام را به ساده ترین نوع توضیح دهیم. تعمیر گیربکس در نوع دستی و اتوماتیک تفاوت دارد.
جعبه دنده خودرو دستی یا دنده ای
یکی از محبوب ترین نوع در خودرو ها گیربکس های دستی هستند که در خودرو های ملی نیز سالهای زیادی است که بیشترین استفاده را دارند.
احتمالا با خودرو هایی که گیربکس دستی در آن ها استفاده شده است رانندگی کرده اید. در نحوه عملکردگیربکس تمام اعمال تعویض دنده بر عهده راننده توسط کلاچ و دسته دنده است. و تعمیر گیربکس در نوع دستی کمی ساده تر است و راننده با توجه به بالا رفتن دور موتور دنده را تغییر می دهد.
با توجه به تولید گیربکس های اتوماتیک در انواع گوناگون، هنوز هم گیربکس دستی در نوعی از خودرو ها دیده می شود. و یکی از دلایل آن هم هزینه ی کم تمام شده برای این نوع گیربکس ها نسبت به گیربکس های اتوماتیک است. تعمیر گیربکس نوع دستی از اتوماتیک کم هزینه تر است.
در خودرو های قدیمی تر دسته دنده بر روی فرمان قرار داشت اما در خودرو های امروزی، دسته دنده روی کنسول وسط قرار دارد.و عملکرد های هریک متفاوت است.
این نوع جعبه دنده ها توسط مجموعه ای از چرخ دنده ها عملیات انتقال گشتاور خروجی موتور به چرخ را انجام می دهند. که روی دو میله (شَفت) ورودی و خروجی قرار دارند.
همانطور که گفته شد کلاچ مورد استفاده در این نوع گیربکس، از نوع خشک بوده و معمولا عملیات انتقال قدرت، توسط پدال کلاچ پایی یا دسته دنده دستی، انجام می‌گیرد.
